Prinsjesdag en de begroting van kabinet Rutte IV

Het kabinet Rutte IV komt met een flink pakket maatregelen om de koopkracht van Nederlanders te ondersteunen. Die wordt dit jaar zwaar geraakt door de hoge inflatie. Het Centraal Planbureau rekent voor 2022 op een gemiddelde koopkrachtdaling van bijna 7%.

Volgend jaar moet het beeld verbeteren met een gemiddelde stijging van de koopkracht van bijna 4%. Aangezien het hier om gemiddelden gaat, kunnen er flinke verschillen zijn in het effect op de koopkracht van individuele huishoudens, afhankelijk van persoonlijke situaties. De armste huishoudens zien de koopkracht met 7,4% stijgen, de middeninkomens gaan er 3,1% op vooruit en de rijkste 20% ziet een koopkrachtplus van slechts 1,9%.

Om een idee te geven van maatregelen die je portemonnee kunnen raken, volgt hieronder een overzicht van 10 belangrijke zaken die van belang kunnen zijn voor je persoonlijke financiën met daar bovenop een bonus voor ieder huishouden.

1) Inkomstenbelasting omlaag tot jaarloon van € 73.071
2) Hogere arbeidskorting voor werkenden
3) Belastingvrije kilometervergoeding naar €0,21 per kilometer in 2023
4) Btw op zonnepanelen verdwijnt: minder gedoe
5) Vliegtaks gaat naar € 26 per ticket
6) Jubelton verdwijnt
7) Overdrachtsbelasting voor beleggers die huis willen verhuren naar 10,4%
8) Belasting in box 3 op vermogen omhoog
9) Accijns op benzine, diesel en lpg blijft tot medio 2023 verlaagd
10) Accijns op tabak omhoog

BONUS: prijsplafond voor energie

Dan nog iets dat nog niet formeel in het Belastingplan voor 2023 is opgenomen, maar wel van groot belang is voor de koopkracht. Het kabinet Rutte gaat de kosten van de energierekening voor huishoudens beperken door het instellen van een prijsplafond voor gas en stroom. Het streven is dat een gemiddeld gezin met een gemiddeld verbruik niet meer dan € 290 per maand hoeft te betalen.

Het kabinet denkt hierbij aan een prijsplafond van € 1,50 euro per kuub gas, en 70 cent per kilowattuur (kWh) elektriciteit. Om te voorkomen dat een maximumtarief leidt tot hoger verbruik, wil het kabinet een volumegrens instellen van 1.200 kubieke meter gas en 2.400 kWh stroom op jaarbasis.

Het kabinet brengt het prijsniveau terug tot begin 2022. In principe was dat ook mijn voorstel wat ik 2 weken geleden opperde bij de omroep. Voor de prijs van gas betekent dat we met het voorgestelde prijsplafond van 1.50 per kuub gas een voordeel hebben van 75 cent want de gasprijs was in januari gemiddeld 2,25 euro per kuub gas. Het vreemde is dat het met het prijsplafond van elektriciteit precies andersom werkt. In januari was de prijs 53 cent en het prijsplafond wat wordt voorgesteld is 70 cent per kilowattuur. Het is dus de gasprijs die wordt gedrukt en niet de prijs van stroom. Mensen die overgegaan zijn naar elektrische verwarming of een warmtepomp profiteren niet van deze bonus, integendeel.

Het prijsplafond gaat heel 2023 gelden. Wie meer gas en elektriciteit verbruikt dan het ingestelde plafond, betaalt het hogere markttarief. Op die manier wil het kabinet iedereen ‘prikkelen’ om zuinig om te gaan met energie.

De verwachting is dat zo’n 60% van de huishoudens niet meer gas en elektriciteit verbruikt dan het aangegeven plafond. Zij zijn daardoor naar schatting 2280 euro per jaar goedkoper uit dan wanneer er niet zou zijn ingegrepen. Dit alles kost de schatkist ongeveer 15 miljard euro.

Dit is mijn reactie op de begroting en de hierboven genoemde maatregelen

Alle genoemde punten, inclusief het ingevoerde energieplafond, worden naar mijn verwachting op hoofdlijnen uitgevoerd. Ik heb echter geen vertrouwen in het voorgestelde plaatje rond onze koopkracht. Het Centraal Planbureau rekent voor 2022 op een gemiddelde koopkrachtdaling van bijna 7%, ik verwacht dat dit eerder 10% zal zijn dit jaar.

Volgens het CPB moet volgend jaar het beeld verbeteren met een gemiddelde stijging van de koopkracht van bijna 4%. Mijn voorzichtige inschatting is dat we ook volgend jaar met een koopkrachtdaling van 10% te maken krijgen, waardoor we in 2 jaar 20% van onze koopkracht verliezen. Cijfers als deze hebben wij in ons leven nog nooit hebben gezien. Daarvoor moeten we terug naar de jaren ’20 en ’30 van de vorige eeuw tijdens de Grote Depressie.

De aankondiging van Rusland voor het mobiliseren van het leger zorgt voor een verdere escalatie van het conflict en drijft de prijzen van graan, suiker, gas etc. op naar ongekende hoogte.

Ik houd rekening met een situatie zoals we die in de jaren ’20 en ’30 van de vorige eeuw hebben gezien, met hyperinflatie en hoge werkeloosheid. Hoewel de beurzen nog niet echt reageren op de economische malaise die ons te wachten staat, is het een kwestie van tijd dat we beurscorrecties gaan zien zoals uit de tijd van de Grote Depressie.

De reden waarom ik zo pessimistisch ben en blijf, is dat de centrale banken de stijgende inflatie niet onder controle krijgen omdat de oorzaken die hier aan ten grondslag liggen niet worden weggenomen.

Ik zet deze oorzaken op een rij:

• Het invoeren en in stand houden van de euro is een politieke keuze die ervoor zorgt dat de ECB geld moet blijven stoppen in de zwakke eurolanden omdat die landen kampen met te grote schulden. Er blijft dus geld stromen van het Noorden naar het Zuiden en daardoor blijft de euro een zwakke en instabiele munt. Ons pensioen en spaargeld verdampt. Voor mij is de euro de hoofdoorzaak van de inflatie (koopkrachtverlies).
• Een andere niet onbelangrijke oorzaak is ook gebaseerd op een politieke keus en dat is het opleggen van sancties aan Rusland. Daardoor krijgt het westen geen of te weinig grondstoffen en gas uit dat land. De gevolgen ondervinden wij iedere dag. We zien nu ook dat landen die door het Westen vaak bekritiseerd worden en/of sancties opgelegd krijgen, elkaar nu opzoeken en afspraken maken over handelsverdragen, militaire samenwerking etc. Denk daarbij aan landen als China, Turkije, Pakistan, India, Venezuela en Saoedi Arabië. Wat wij vaak vergeten is dat deze landen meer inwoners hebben dan het Westen.
• Daarnaast is het politieke en ideologische keus om de gaskraan in Groningen dicht te laten.
• Landen als Duitsland en België betalen nu de prijs om zo snel te stoppen met fossiele brandstoffen als energiebron. Ook stoppen deze landen met kernenergie als energiebron. Ook Nederland heeft de plank misgeslagen door alle adviezen om tijdig nieuwe kernenergiecentrales te bouwen te negeren. Kortom: de huidige hoge prijzen voor energie zijn mede het resultaat van de Groene Energie Transitie waaraan al miljarden zijn uitgegeven. Dat geld hadden we nu goed kunnen gebruiken ….

Het zijn in mijn optiek de consequenties van politieke keuzes waar wij nu mee geconfronteerd worden. Zolang onze regering in Den Haag, en natuurlijk de EU in Brussel, daaraan vasthouden zal de crisis voortduren en Europa degenereren (lees: ‘achteruitgaan, ten gronde richten, slopen, ondergraven’).

Ik blijf waarschuwen voor de financiële en maatschappelijke gevolgen van de politieke keuzes die ik hierboven heb omschreven en blijf oproepen om een plan te maken. Mensen die mij volgen op Twitter en Facebook weten in welke richtingen ik denk. Ook via Omroep Flevoland blijf ik informatie verspreiden en mijn mening geven.

De afgelopen maanden heb ik tientallen mensen van persoonlijk advies kunnen voorzien. Voor de mensen die we niet persoonlijk kunnen spreken, bereiden wij een online cursus voor over deze crisis en wat je kunt doen om deze periode zo ongeschonden mogelijk door te komen.

Heb jij een plan?